راهنمای تولید محتوا
“محتوا پادشاه است.” ممکن است شما هم این جمله معروف بیل گیتس در ستایش اهمیت تولید محتوا را شنیده باشید. اما منظور او از تولید محتوا چه بوده یا اینکه هر محتوایی پادشاه است؟ در ادامه قصد داریم اطلاعات جامعی از تولید محتوای سودمند و ارزشمند در اختیارتان قرار دهیم. محتوای ارزشمند و همیشه سبز بایستی مورد پسند خوانندگان باشد و گوگل خوشش بیاید و از سوی دیگر به کسب و کارها نیز سود برساند.
تولید محتوا چیست؟
در سال 1375 شمسی (ژانویه 1996) بیل گیتس در وبلاگش از نقش مهم تولید محتوا در دنیای آینده و اینترنت نوشت. امروزه نیز تولید محتوا مهم است و بعید است که نقش و اهمیتش را به این زودی از دست بدهد. جالب است بدانید که بیل گیتس در همان سال نوشت که بایستی برای تولید کننده محتوا در بستر اینترنت حقوق مناسبی در نظر گرفت. زیرا به نظر او، کارشناس تولید محتوا کسی است که با هنر نویسندگی و خلق محتوای درست و اصولی می تواند به فروش، بازاریابی و افزایش آگاهی از برندها کمک کند.


تولید محتوا (Content Creation) در بازاریابی محتوا (Content Marketing) فرآیند انتخاب یک موضوع براساس نیاز کاربران است که به پرسونای مشتری (Persona) معروفند و تعریف تولید محتوای اصولی و سئو محور با توجه به موضوعات انتخابی کمی سخت است.
منظور از تولید محتوا در بازاریابی محتوا این است که بایستی محتوایی تولید کنیم تا کاربر یا بازدیدکننده آن را بپسندد و خوشش بیاید. از این طریق میتوانیم کاربر را به سمت خرید محصول، استفاده از خدمات یا کار مهم خودمان هدایت کنیم. تولید محتوا تنها شامل متن نمیشود و محتوای بصری مانند ویدئو یا اینفوگرافیک را نیز شامل میشود.
در فرآیند تولید محتوا بایستی به گونهای محتوا تولید شود که برای پرسونای مشتری ارزشمند و مفید باشد. اما چگونه باید متوجه شویم که چه محتوایی ارزشمند است؟
در کل، هر محتوایی که پاسخ سوالات کاربر را بدهد، دغدغههایش را در رابطه با موضوعی خاص برطرف کند، با توجه به نیاز مخاطب نوشته شود، جنبه سرگرمی نیز داشته باشد یا به طور کلی در مسیر یادگیری به کاربر کمک کند، تحت عنوان محتوای ارزشمند شناخته خواهد شد. در تولید محتوا، ما دقیقا به دنبال اعمال همین ویژگیها می باشیم.
با این تعریف، هر چیزی که امروزه در دنیای اینترنت میخوانید، گوش میدهید یا میبینید مانند پادکست، فیلمهای یوتیوب و آپارات، فیلمهای کوتاه یک دقیقهای در اینستاگرام، پستهای تلگرامی و مطالب وبلاگ و وبسایتها تحت عنوان محتوای الکترونیکی شناخته میشود. اما در این میان بایستی به تفاوت بزرگ تولید محتوای معمولی و تولید محتوا در بازاریابی محتوا (Content Marketing) که زیر مجموعهی دیجیتال مارکتینگ می باشد، اشاره کنیم.
هدف از تولید محتوا در دیجیتال مارکتینگ فروش محصول، رفع نیاز کاربر و برندینگ یا تبلیغ می باشد. به همین دلیل بایستی همیشه تولید محتوا در بازاریابی محتوا با برنامهریزی و تدوین استراتژی همراه باشد. تولید محتوا تنها نوشتن یا تهیه فیلم و عکس نیست، بلکه در پس زمینهی آن فاکتوری مهم به نام استراتژی محتوا پنهان شده است. یعنی همه چیز برای رسیدن به هدفی مشخص انجام میگیرد.
چرا تولید محتوا مهم است؟
ست گودین (Seth Godin) بازاریاب و نویسندهی معروف کتابهای بازاریابی معتقد است که بازاریابی محتوا تمامی آن چیزی است که از بازاریابی باقی مانده است. از نظر او، مشتریان و کاربران دیگر به دنبال دیدن و خرید محصولات نیستند، بلکه تمایل به شنیدن قصههای محصولات دارند.
در نتیجه، تولید محتوا هر روز بیشتر از روز قبل برای کسب و کارها اهمیت پیدا می کند. اگر افراد فقط به دنبال خواندن اطلاعات محصول و کالاها بودند، بروشورها کافی بود. اما آنچه که موجب رونق کسب و کارها به ویژه کسب و کارهای آنلاین میشود، استفاده درست از دانش تولید محتوا و بازاریابی محتوا (Content marketing) می باشد. در ادامه این قسمت به پاسخ سوال “چرا محتوا مهم است؟” می پردازیم.
در گذشته، کسب و کارهای بزرگ با قدرت مالی قوی، به سرعت بر سر زبانها میافتادند. اما امروزه به لطف اینترنت، پول دیگر تنها عامل موفقیت و رشد یک کسب و کار نیست. امروزه کسب و کارهای خانگی در صفحات اینستاگرامی با تولید محتوای درست و اصولی، می توانند مشتریان خودشان را جذب کنند.
در حقیقت، تمام وبسایتها، کسب و کارهای اینستاگرامی و نوپا، فرصتی مساوی برای رساندن پیامشان به جامعه مخاطبشان دارند. محتوا این فرصت مساوی را به آنها میدهد. تولید محتوا، موجب اعتماد بین کاربر (مشتری، خواننده یا خریدار) با صاحب برند و کسب و کار می شود. ما بایستی برای خواننده محتوایی ارزشمند حتی محتوایی خندهدار و سرگرمکننده، تولید کنیم.
چنین محتواهایی سبب ایجاد رابطهای بین ما و خودش میشود. استمرار در تولید محتوا و برنامهریزی برای انتشار تولید محتوا به طور منظم، خواننده را وادار می کند تا بارها و بارها به ما سر بزند. هرچه بیشتر سر بزند، بیشتر با ما و کسب و کارمان آشنا میشود، ما را میشناسد و به ما اعتماد میکند.
همچنین تولید محتوا کمک به شناخت افراد از برند میکند. هنگامی که برنامهای منظم برای تولید محتوای هدفدار داشته باشیم، به مخاطب کمک خواهیم کرد که ما را بیشتر بشناسد. هر دفعه که او روی مقاله یا ویدئویی از ما کلیک میکند، نام ما در ذهنش بیشتر حک خواهد شد و هنگامی که شخصی به دنبال چیزی در حوزهی تخصصی محتواهای شما باشد، سریعا نام برند شما در ذهنش میآید و به وبسایت و اینستاگرام شما میآید؛ چراکه میداند، صفحه وبلاگ یا اینستاگرام شما، مطالبی را منتشر میکند که مناسب اوست.
نکتهی دیگر درباره اهمیت تولید محتوا، افزایش بازدید از سایت یا سئو سایت می باشد. با تولید محتوای صحیح، به سئو هم کمک میکنیم. به همین دلیل اگر کسب و کاری به دنبال بهبود رتبه وبسایت یا به طور کلی سئوی سایت خود است، بایستی برنامهی تولید محتوا را در دستور کارش قرار دهد. بدون استفاده کردن از کلمات کلیدی مناسب در محتوای وبسایتها و بهینهسازی مقالات، سئو اتفاق نمی افتد. هر دفعه که مطلب جدیدی مینویسیم، شانس گرفتن سرنخ (lead) از مخاطبان را داریم.
به عنوان مثال میتوانیم از فرم تماس یا مشخصات در میان مطالب وبلاگ استفاده کنیم تا خواننده سوال یا درخواست خود را، با پر کردن فرم از ما بپرسد. شناخت کانال مناسب (شبکه اجتماعی، وبسایت و…) هم در موضوع گرفتن سرنخ (Generating leads) مهم می باشد. به طور مثال برای برخی از کسب و کارها، اینستاگرام بهترین lead را میدهد و برای برخی دیگر وبسایت.
تولید محتوا به افراد کمک می کند تا به عنوان متخصص در حوزهی کاریشان شناخته شوند. یک کارشناس سئو میتواند با تولید محتوا پیرامون تجارب سئویی، آموزش سئو و نکات و ترفندهای سئویی، خودش را به عنوان متخصص معرفی کند.


تفاوت تولید محتوا با تبلیغات
تبلیغ پیامی است یکطرفه که به درستی به مخاطب منتقل میشود. منظور از به درستی یعنی پیامی در زمان و مکان مناسب. هدف تبلیغات هم ممکن است هرچیزی از یک محصول ساده تا تبلیغ یک حزب سیاسی یا حتی یک باور و عقیده باشد. تولید محتوا روشی برای برقراری ارتباط دوطرفه و پایدار با مخاطب می باشد و در کل هدف از تولید محتوا کسب درآمد مستقیم (از خود محتوا) یا غیر مستقیم (بازاریابی برای محصول یا خدمات) است. به عنوان مثال، مخاطب با دیدن بیلبورد تبلیغاتی تنها با برند یک آژانس مسافرتی آشنا میشود اما با دنبال کردن شبکههای اجتماعی و تماشای کلیپهایی جذاب از جاذبههای گردشگری و نوشتن نظر در زیر پستها علاوه بر آشنایی به برند وابسته میشود.
تولید محتوای سایت چگونه است؟
تولید محتوا سایت روش خوبی برای نشان دادن خدمات و محصولات سازمانها و شرکتها می باشد. البته این فرآیند به ایجاد تصویری از برند سازمان (Brand Image) نیز کمک میکند. تولید محتوا باعث ایجاد باشگاه مشتریان وفادار برای سازمانها میشود. اما باید بدانیم که چطور برای سازمان تولید محتوا کنیم و به طور کلی تولید محتوا سایت چگونه است؟
1 – استراتژی محتوا
در اولین قدم بایستی استراتژی محتوا و roadmap آن تهیه شود. برای تدوین استراتژی محتوا بایستی در ابتدا به سوالات زیر پاسخ داده شود.
- با تولید محتوا قرار است به کجا برسیم؟
- چرا بایستی محتوا تولید کنیم؟
- واحدهای اندازهگیری تولید محتوا چیست؟
- تعداد محتوا چقدر باشد؟
- محتوا را برای چه جامعه مخاطبی (Audience) بنویسیم؟
- محتوا را چگونه و در چه بستری انتشار دهیم؟
- چگونه از هر محتوا، lead بگیریم و خواننده را به مشتری تبدیل کنیم؟
پس در نخستین گام تدوین استراتژی تولید محتوا، بایستی هدف از تولید محتوا را تعریف کرد. مشخص شدن هدف تولید محتوا جواب سوال “چرا بایستی محتوا تولید کنیم؟” است. پس از پیدا کردن جواب و مشخص شدن هدف، بایستی ابزارها و واحدهای اندازهگیری آن را مشخص کنیم.
واحدهای اندازهگیری موفقیت تولید محتوا چه چیزهایی می باشند؟ افزایش ترافیک، ثبت خبرنامه، دانلود اپلیکیشن یا نرخ تبدیل (کانورژن)، به اشتراک گذاری مطالب در شبکههای اجتماعی یا دفعات دانلود و دیدن فیلم؟
2 – تعیین جامعه مخاطب
پس از تعیین هدف تولید محتوا، بایستی جامعه مخاطب (Audience) را مشخص کنیم. لازمه این کار تحقیق و فهم جامعه مخاطب یا پرسونای مشتری است. بدون تعیین هدف، شناخت مخاطب کار سختی می باشد. پس حال پاسخ به این سوال مهم است: محتوای تولیدی برای چه کسانی است یا چه افرادی این محتوا را باید ببینند، بخوانند یا بشنوند؟! محتوای موثر و ارزشمند، محتوایی است که برای مخاطب یا پرسونا انتخاب شود.
در نتیجه بهترین محتوا بایستی پاسخ سوالات جامعه هدف (target audience) را بدهد یا به زبان عامیانه به آن ها چیزی یاد بدهد. بهترین راه برای انجام این کار، صمیمی بودن با بازدید کنندگان و مشتریان می باشد. شما بایستی آنها را مانند دوست قدیمی خود بشناسید و از موانع، نقاط درد، چالشها و ترس های آنها نیز آگاه باشید.
3 – انتخاب بستر انتشار محتوا و بهینهسازی آن
معمولا وبلاگ یا وبسایت بستر انتشار محتوا است. برخی از سازمانها وبلاگ دارند اما مطالب آن ها بهینه نیست و باید برنامهای برای بهینهسازی محتواهای موجود در نظر بگیریم. هنگامی که هدف و مخاطب را مشخص کردیم، به راحتی میتوان محتواهای وبسایت را بهبود داد. برخی دیگر از کسب و کارها و سازمانها نیز تازه قصد ساخت وبسایت را دارند و ایدهای برای ساماندهی بخشهای وبلاگ خود ندارند.
در اینجا بایستی با توجه به هدف، جامعه مخاطب و نوع موضوعات، کار محتوای ستون یا پایه (Pillar Content) و خوشهبندی محتوایی (Cluster Content) را شروع کرد. در نتیجه اینکه سازمان از قبل وبلاگی داشته باشد یا نه فرقی ندارد، در هر صورت به ستون های محتوا نیاز است.
4 – محتوای ستون و خوشه بندی محتوا
قدم بعدی سامان دهی محتوا است. محتوای ستون (Pillar Content)، مشخص کننده ساختار اصلی یا استخوانبندی وبسایت یا وبلاگ است. به طور مثال اگر وبسایتی برای فروش املاک در دبی داشته باشید، Pillar Content آن شامل بخشهای زیر می باشد:
- خواندنیها درباره دبی
- خرید املاک در دبی
- پروژههای به اتمام رسیده و تحویل داده شده به مشتریان
- خدمات اقامتی در دبی
سپس براساس محتوای ستون، 3 نوع محتوای کلیدی و اصلی برنامهریزی تولید محتوا را خواهیم داشت:
- محتواهای مشارکتی که مخاطبان را به ایجاد مشارکت و صحبت مشتاق میکند.
- محتوای همیشه سبز (evergreen content) یعنی محتواهایی که تاریخ انقضا ندارند و همیشه موجب ترافیک ورودی به سایت میشوند. مثلا محتوا مدارک موردنیاز برای اخذ اقامت دبی، در گذر زمان تغییر زیادی نمیکند و تنها در جزئیات کوچکی نیاز به تغییر و بازنویسی دارد.
- رویدادها، اتفاقات و اخبار: این دسته از محتواها برای وبسایت املاک در دبی شامل انتشار اخبار اخذ اقامت دبی خواهد شد.
در مرحله بعدی تدوین استراتژی محتوا، بایستی سراغ ایمیل مارکتینگ رفت. در زمان انتشار محتوا در وبلاگ، میتوانیم ایمیل خوانندگان را از طریق عضویت در خبرنامه بگیریم. سپس، میتوان با تدوین برنامه ارسال ایمیل از طریق ابزارهای مختلف، مقالات وبلاگ، محصولات یا اطلاعیههای سازمان را برای بازدیدکنندگان فرستاد.
5 – طوفان فکری و کیوورد ریسرچ
با کیورد ریسرچ (Keyword research) و طوفان فکری (brainstorm) به خوبی میتوان موضوعات را به طور دقیق پیدا کرد، تقویم محتوایی ساخت و با برنامهریزی جلو رفت. برای کیوورد ریسرچ بهترین کار این است که خودمان را جای مخاطب موردنظر بگذاریم و مانند او فکر کنیم. مخاطب چه چیزی نیاز دارد و به دنبال چه نوع مطالبی است؟ کدام قالب محتوایی (فیلم، اینفوگرافیک، متن یا عکس) برایش جذابتر می باشد؟ وقتی پاسخ این سوالها را دادیم، میتوانیم تقویم محتوایی بچینیم و برنامهریزی کنیم.
6 – استفاده از شبکه های اجتماعی
در این مرحله، بایستی از شبکههای اجتماعی برای معرفی بیشتر محتواهای وبلاگ استفاده کرد. معمولا در استراتژی شبکههای اجتماعی بخشی برای معرفی یا promote مطالب وبلاگ در نظر گرفته میشود. نکتهی مهم، طریقه اعلان محتوای وبلاگ در شبکههای اجتماعی می باشد. نمیتوان توقع داشت که افراد روی لینک مقاله در لینکدین، توئیتر یا اینستاگرام کلیک کنند. بایستی به آنها این اطمینان را بدهیم که اعتماد کنند، چراکه ما منبع قابل اعتمادی برای آموزش یا یادگیری هستیم.
7 – تبلیغات کلیکی
حال که دارای محتوای قوی و ارزشمندی برای مخاطب مورد نظرمان هستیم، پس بهتر است که آن را به افراد بیشتری نشان دهیم. تبلیغات در گوگل (گوگل ادز)، تبلیغات فیسبوک، تبلیغات لینکدین یا اد نتورک های ایرانی ابزارهای ما برای تبلیغات کلیکی می باشند.
شغل تولید محتوا برای سایت
معمولا کارشناسان تولید محتوای نوشتاری برای سایتها استخدام میشوند. این افراد مقالاتی مانند همین مقالهای که در حال خواندن آن هستید را مینویسند. به طور کلی کارشناسان تولید محتوا افرادی با تخصص یا مهارتهای زیر می باشند:
- نویسندگی
- کپیرایتینگ
- طراحی (البته نه به اندازه یک گرافیست)
- اصول بازاریابی دیجیتال
- سئو
این مهارتها همگی مهم هستند اما مهمتر از همه آن ها داشتن دانش و مسلط بودن کارشناس تولید محتوا به موضوع می باشد. به عنوان مثال اگر فردی مهارتهای اولیه را داشته باشد اما سررشتهای از پزشکی و سلامت نداشته باشد، خیلی به سختی ممکن است که در این حوزه محتوای اصیل، با کیفیت و مفید تولید کند.
البته غیرممکن هم نیست چراکه هزاران محتوا در هر موضوعی منتشر شده است و به کمک محتواهای قبلی، می توان محتواهای بهتری تولید و منتشر کرد.
علاوه بر مردم، موتور جستجوی گوگل نیز علاقه ای به محتوای بی کیفیت و غیر کاربردی ندارد و به همین دلیل فاکتور E-A-T به الگوریتم گوگل اضافه شده است تا محتواهای با کیفیت و تولید شده توسط افراد متخصص و قابل اعتماد در رتبه بهتری در نتایج جستجو قرار بگیرند و در نهایت مراقب باشید که به جای تولید کننده محتوا به یک کپی کننده محتوا تبدیل نشوید.

راهنمای قدم به قدم تولید محتوا
تولید محتوا مانند خلق اثر هنری است. در پروسه تولید محتوا، تنها با انتخاب موضوع و نوشتن مطلبی دو هزار کلمهای سر و کار نداریم. ما باید محتوایی بنویسیم که خواننده یا مخاطب از آن خوشش بیاید و اطلاعاتی به او اضافه کند یا اینکه او را سرگرم کند، دقیقا مانند آثار هنری. به همین دلیل برای تولید محتوا بایستی فرآیند مشخصی را دنبال کنیم تا به هدفمان برسیم. اولین قدم نیز شناخت انواع محتواست.
-
انواع محتوا
در بازاریابی محتوا برای استفاده از انواع محتوا (قالب های ارائه محتوا) دستمان کاملا باز است. انتخاب نوع محتوا (Content Type) بستگی به بستر انتشار آن، مخاطب مورد نظر، خلاقیت کارشناس تولید محتوا و نوع محصول و خدمات نیز دارد. متخصصان بازاریابی محتوا میگویند به جای پرسیدن سوال “خواننده مورد نظر کیست؟”، بهتر است از خودمان بپرسیم که “خواننده مطلب من در چه سطحی فکر میکند و دوست دارد که مطلبش در چه قالب محتوایی باشد؟” انواع محتوا به شرح زیر می باشد:
1- پست های متنی وبلاگ
پست های متنی شناخته شدهترین نوع محتوا در دنیا هستند که در وبلاگ به صورت کلی در دو دستهی کوتاه و بلند نوشته میشوند. خیلیها تصور میکنند کاربران اینترنتی حوصله خواندن متنهای طولانی و بلند بالا را ندارند، اتفاقا این تفکر صادق نیست.
چراکه اگر خواننده بداند که مطلبی با وجود طولانی بودن، ارزشمند و به درد بخور است و نیازهایش را نیز رفع میکند، تا آخرین جمله مطلب را می خواند و دنبال میکند. بنابراین محتواهای long-form نتیجهی بسیار بهتری برای صاحب سایت خواهند داشت.
سوال اصلی این است که موضوعات محتواهای طولانی چه باید باشند؟ به طور معمول استراتژیستهای محتوا از محتواهای طولانی برای نوشتن آموزشهای گام به گام (راهنما) یا نقد و بررسی خدمات و محصولات استفاده میکنند. محتواهای long-form موجب افزایش رتبه سایت و سئو سایت می شوند و باعث شده که سئوکارها هم حساب ویژهای روی این نوع محتوا باز کنند.
بر خلاف محتواهای طولانی، محتوای کوتاه یا short-form از لحاظ سئو عملکرد کمتری نسبت به دسته اول دارند ولی نباید نسبت به نوشتن آن ها بی توجه بود. به طور معمول موضوعات خیلی خاص یا niche را در نوع محتوای کوتاه قرار میدهند. به همین دلیل نباید روی این نوع محتوا برای سئوی سایت یا گرفتن بک لینک حساب خاصی باز کرد.
2- ویدئو
ویدئو در تولید محتوا و بازاریابی محتوا نقش بسزایی دارد. از اینستاگرام تا لینکدین و توئیتر، همگی برای افزایش مشارکت (Engagement) از ویدئو استفاده میکنند. اگر ویدئو به درستی ساخته و ارائه شود، بهترین روش برای افزایش آگاهی از برند (Brand Awareness)، تبدیل بازدیدکننده و بیننده به مشتری و درگیر کردن مخاطب می باشد.
3- کتاب های الکترونیکی (ebooks)
کتابهای الکترونیکی که معمولا در قالب PDF تولید میشوند، نوع دیگری از محتواهای طولانی هستند. هدف از تولید آن ها، آشنایی با حوزه تخصصی کسب و کارها می باشد.
4- پادکست (Podcast)
امروزه پادکست به شدت طرفدار دارد و بیشتر کسانی به آن گوش میدهند که وقت خواندن ندارند یا دوست دارند در هر حالی اطلاعاتی به مغزشان مخابره کنند. البته از حق نگذریم، سازندگان پادکست علی الخصوص پادکسترهای ایرانی به خوبی فهمیدند که مخاطبان فارسیزبان به دنبال چه نوع اطلاعاتی هستند.
با تولید پادکست جذاب و مورد علاقه جامعه مخاطب، مطمئن باشید که تمام حرفهایتان شنیده خواهد شد. معمولا شنوندگان پادکست به بیش از 80% محتوای آن گوش میدهند و این فرصتی عالی برای تحت تاثیر قرار دادن جامعه هدف می باشد. به همین دلیل است که بسیاری از کسب و کارها برای معرفی برندشان یا افزایش آگاهی (Brand Awareness) به دنبال اسپانسری برنامههای پادکست میروند.
5- خبرنامه و ایمیل مارکتینگ
وبسایتهای آموزشی، فروشگاههای اینترنتی و به طور کلی سایتهایی که مرتبا محصول و محتوا منتشر میکنند، بایستی از ایمیل مارکتینگ برای رساندن محتوا به مخاطبان استفاده کنند. افرادی که در خبرنامههای وبسایتها عضو میشوند، تمایل خود را برای خواندن مطالب هفتگی یا ماهانه نشان دادهاند. بنابراین باید از این پیشقدم شدن آن ها استفاده شود. معمولا ایمیلهای خبرنامهای کوتاه، مختصر و ساده تهیه میشوند و بخش مهم آن ها در انتشار این نوع محتوا، تیتر یا عنوان ایمیل می باشد.
معمولا برای انتخاب تیتر مناسب ایمیل مارکتینگ جلسات متعددی برگزار میشود و چندین نفر تصمیم میگیرند. با انتخاب تیترهای جذاب، ایمیلهای هفتگی توسط مخاطبان خوانده می شود و بدون خوانده شدن پاک نمی شود. در ایمیل مارکتینگ یا بازاریابی ایمیلی بایستی ارتباطی هدفمند و براساس اعتماد با مخاطبان ایجاد کنیم و نباید با ارسال ایمیلهای گاه و بیگاه و بدون استراتژِی، مخاطبان را آزار داد.
6- پست مهمان (Guest Post)
کاربران اینترنتی با اعتماد کامل، مقاله کارشناسان معروف را میخوانند و نسبت به بستری که آن را منتشر کرده نیز، احساس خوب و اعتماد پیدا میکنند. انتشار محتوای صوتی یا متنی از طرف نویسنده مهمان، راه کار شناخته شدهای برای افزایش بازدید و شناخته شدن برند و کسب و کارها می باشد.
7- اینفوگرافیک (Infographic)
محتوای اینفوگرافیک گزینه خوبی است که با کمک گرفتن از المانهای تصویری و به کار بردن چکیده اطلاعات، تاثیر زیادی روی مخاطب میگذارد و به خواننده کمک می کند تا در چشم برهم زدنی آن را بخواند و از آن لذت بصری ببرد. اگر زمان محدودی دارید یا اینکه میخواهید مقالهی 2 هزار کلمهای وبلاگتان را برای پلتفرمی مانند اینستاگرام منتشر کنید، اینفوگرافیک را انتخاب کنید.
به دلیل سهولت در خواندن اینفوگرافیک و ارائهی شفاف اطلاعات، خوانندگان از اینفوگرافیک استقبال میکنند. بر اساس اطلاعات آماری کاربران اینترنتی تا سه برابر بیشتر تمایل دارند که اطلاعات موردنظرشان را با اینفوگرافیک بخوانند تا اینکه بخواهند آن را در متنی بلندبالا پیدا کنند. در نتیجه اینفوگرافیک بهترین قالب محتوا برای نمایش اطلاعات دقیق و موردی، حقایق جالب، آمار و نمودار می باشد. در حال حاضر چندین ابزار آنلاین متفاوت برای ساخت اینفوگرافیک وجود دارد.
8- محتوا How-to
بخش دیگری از محتواهای پرطرفدار، محتواهای موسوم به how to است. این نوع از محتواها برای افرادی نوشته میشوند که به دنبال رفع مشکل می باشند. به عنوان مثال چگونه اینستاگرام را نصب کنم؟ چگونه در مصاحبه کاری اول موفق شوم؟ چگونه رزومه بنویسم؟ چگونه کارشناس تولید محتوا شوم؟ فقط کافیست در گوگل عبارت how to یا چطور را جستجو کنید تا با عبارات گوناگونی روبرو شوید که برخی از آن ها عجیب و غریب هم هستند.
جالب است بدانید که با توجه به اعلام گوگل محتواهای how to در 15 سال اخیر، 140 درصد افزایش داشتهاند. برای پیدا کردن ایده محتوایی چگونه؟ بایستی با کارشناس فروش یا ارتباط با مشتری مشورت کنیم و دغدغه های مخاطب را بشناسیم. همچنین می توان از بخش سوالات متداول کاربران نیز برای نوشتن این محتوا استفاده کنیم.
9- پستهای شبکههای اجتماعی
هیچ شکی در این که هر کسب و کاری باید در شبکههای اجتماعی حضور داشته باشد، نیست. اما حضور به تنهایی کافی نیست. متناسب با اهداف کسب و کار، بایستی برنامه و تقویم محتوایی برای شبکه اجتماعی مورد نظر ساخت. حدود 40 درصد از کاربران اینترنتی، قبل از خرید آنلاین محصولات یا استفاده از خدمات کسب و کارها، به صفحهی آنها در شبکههای اجتماعی مراجعه میکنند.
10- تجربه مشتری (Case-Study)
نشان دادن تجربه مشتری و قصههای موفقیت در وبسایت یا بسترهای آنلاین دیگر مانند اینستاگرام، نوع دیگری از محتواست که بایستی جدی گرفته شود. در کسب و کارهای B2B، اکثر مشتریان ترجیح میدهند که تجارب موفق برند را به جای محتوای سئویی بخوانند و تصمیم بگیرند. خواندن تجربه مشتری (Testimonial) به تصمیمگیری مشتری بالقوه کمک بسیار زیادی میکند.
برای تولید محتوا براساس تجربه مشتری بایستی زمان بیشتری گذاشت و به سراغ مشتریهای قدیمی رفت. باید برای نشان دادن موفقیت، مدارک و اطلاعاتی را حاضر کرد که همیشه نباید از محتوای طولانی برای این بخش استفاده کرد. استفاده از ویدئوهای کوتاه یک دقیقهای، پاراگراف 3 خطی یا صدای مشتری نیز جزو محتوای تجربه مشتری به شمار می آید.
11- وبینار (سمینار آنلاین)
وبینار (Webinar) هم مانند پادکست از آن نوع محتواهای جدیدی است که طرفداران زیادی پیدا کرده است. معمولا از وبینارها برای کسب و کارهای B2B استفاده میشد اما در حال حاضر اشخاص هم میتوانند برای پرسونال برندینگ (Personal Branding) از آن استفاده کنند. وبینار، از ترکیبب دو کلمه وب و سمینار می باشد که در این نوع از سمینار احتیاجی به حضور فیزیکی نیست، بلکه از طریق اینترنت و موبایل یا دسکتاپ می توان در سمینار شرکت کرد.
پلتفرمهای برگزارکننده وبینار مانند ایسمینار موقعیت خوبی را در اختیار صاحبان کسب و کار و اشخاص حقیقی قرار می دهد تا ارتباطی نزدیکتر با جامعه هدف داشته باشند. زمان مفید وبینارها معمولا بین 30 تا 45 دقیقه است و افراد شرکتکننده در آن ترجیح میدهند که محتوای وبینارها پرسش و پاسخی یا آموزش گام به گام باشد.
پرسونا (Persona)
برای تدوین استراتژی محتوا و تولید آن همیشه باید به پرسونا (Persona) توجه کرد و محتوا را برای پرسونا نوشت. اما پرسونا یعنی چه؟ پرسونا در روانشناسی یعنی چهره اجتماعی که فرد به دنیای بیرون ارائه میکند. اما در بازاریابی مفهوم پرسونا کمی تغییر کرده و به شخصیتی خیالی تبدیل شده که نمایندگی جامعه هدف را بر عهده گرفته است.
در نتیجه هر چیزی که سازمانها و کسب و کارها تولید میکنند، برای پرسونا است. بنابراین، ساخت پرسونای مشتری به تمام کسب و کارها در هر سطحی کمک میکند تا درک صحیحی از نیازها، تجربیات و اهداف کاربران داشته باشد.
جو پولیزی در کتاب بازاریابی پر محتوا از اهمیت آن و ساخت پرسونای مشتری یا پرسونای کاربر میگوید و معتقد است که نیاز ها و خواسته های مشتریان برایشان در اولویت است و به محصولات یا خدمات کسب و کارها اهمیتی نمیدهند.
بنابراین بایستی با ساخت پرسونا و شخصیت فرضی به کسب و کارها کمک کنیم تا درک صحیح و بهتری از رفتار مشتریان احتمالیشان داشته باشند.
استراتژی محتوا (Content Strategy)
استراتژی محتوا ایجاد طرح و نقشهای درازمدت برای رسیدن به هدفی خاص است. در واقع در استراتژی تولید محتوا میخواهیم با تولید انواع محتوا با توجه به برنامهی زمانبندی شده به اهداف مورد نظر برسیم. تولید محتوا بدون هدف و انتشار آن بدون برنامهریزی، کاری بیهوهای است.
تولید محتوا بخش مهمی از بازاریابی محتوا می باشد و ما در بازاریابی محتوا (Content Marketing) با شناسایی اهداف، نیازها، برنامهریزی و تدوین استراتژی سر و کار داریم و تنها به امید تولید محتوا و انتشار آن در وبلاگ، اینستاگرام، پینترست یا لینکدین نباید منتظر معجزه و افزایش بازدید از طریق محتوا باشیم.
به همین دلیل، تدوین استراتژی تولید محتوا برای وبلاگ و دیگر بسترهای انتشار تولید محتوا کار بسیار مهمی است. به عنوان مثال اگر هدف کسب و کاری، افزایش آگاهی از برند (Brand Awareness) باشد، بایستی در طراحی استراتژی محتوا روی سئو تمرکز کند تا موجب افزایش ترافیک سایت شود و آن را به رتبههای صفحه نخست موتور جستجو برساند.
برخی از کسب و کارهای نوپا اهمیت طراحی استراتژی تولید محتوا را می دانند اما روی آن سرمایهگذاری نمیکنند و در ابتدای کار ترجیح می دهند، از روشهای دیگری مانند تبلیغات گوگل ادز استفاده کنند. در صورتی که نمیدانند تولید محتوای با کیفیت و استراتژی تولید محتوا در دراز مدت به کسب و کارشان کمک میکند. مراحل استراتژی تولید محتوا به صورت کلی در شکل زیر نشان داده شده است.
در تدوین صحیح و اصولی استراتژی محتوا بایستی چند سوال مهم را از خودتان بپرسید. این سوالات ارتباط بسیار زیادی با ساخت پرسونای مشتری هم دارند و به هدف از تولید محتوا نیز اشاره میکنند.
- جامعه هدف یا target audience چه کسانی هستند و هدف از تولید محتوا برای مخاطب چیست ؟
- تولید محتوا قرار است چه مشکلاتی را برای خواننده رفع کند؟
- کدام ویژگی و نکته در محصولات و محتوای شما آن را نسبت به سایر رقبا متمایز کرده است؟
- از چه قالب محتوایی برای انتشار محتوا استفاده میکنید؟
- از چه کانالهای ارتباطی با کاربران اینترنتی برای انتشار محتوا استفاده میکنید؟
- چه ابزارهای برنامهریزی را برای تدوین و انتشار محتوا استفاده میکنید؟
در تیم بازاریابی محتوا، معمولا شخصی تحت عنوان شغلی استراتژیست محتوا وظیفه طراحی برنامه استراتژی محتوا و تم محتوایی را بر عهده دارد. اگر استراتژیست محتوا نیستید و میخواهید خودتان طراحی استراتژی تولید محتوا را برعهده بگیرید، بایستی مراحل زیر را انجام دهید:
- هدف را مشخص کنید: هدف اصلی از تدوین استراتژی و این که میخواهید در آخر به چه چیزی برسید؟
- در رابطه با پرسونای مشتری تحقیق کنید و پرسونا را بسازید.
- داشتن کانتنت آدیت (Content Audit) : محتواهای موجود را بررسی، ویرایش و بهبود دهید و از انواع دیگر محتوا نیز استفاده کنید.
- جلسات طوفان فکری (Brainstorm) برای پیدا کردن ایدههای محتوایی مناسب برگزار کنید.


تقویم محتوا (Content Calender)
استراتژیست محتوا بعد از کانتنت آدیت و طراحی استراتژی محتوا، بایستی به سراغ تدوین تقویم محتوا (Content Calendar) برود. تقویم محتوا زمانبندی انتشار انواع محتوا در کانالهای مختلف را مشخص می کند. مثلا مشخص می شود که در بازه زمانی یک ماه آینده، چه تعداد محتوای ویدئویی، اینفوگرافیک یا متنی در وبلاگ یا اینستاگرام منتشر شود. تقویم محتوا چارچوبی مشخص و شفاف برای انتشار محتوا ایجاد میکند. در واقع در تدوین تقویم محتوا بایستی پاسخ سه سوال را مشخص کنیم:
- چه محتوایی را در چه تاریخی باید منتشر کنیم؟
- مسئول انتشار محتوا چه کسی است؟
- محتوا را در چه کانالی باید منتشر کنیم؟
- چگونه ایده محتوایی پیدا کنیم؟
با توجه به پرسونای مشتری، نیازها و موضوعات کسب و کار، میتوان موضوعات محتوا را مشخص کرد. با این حال، باز هم ممکن است در پیدا کردن ایده محتوایی به بنبست بخوریم و کار سخت شود. اینجاست که این سوال برای کارشناس تولید محتوا پیش می آید که چطور و از کجا ایده محتوایی پیدا کنم؟ برای پیدا کردن ایده محتوایی راه ها و ترفند های زیادی است که مقالات زیادی برایشان نوشته شده اما آن چه که ما میخواهیم در این بخش دربارهاش صحبت کنیم، 5 فرمول ساده برای پیدا کردن ایده های محتوایی است:
- جلسات طوفان فکری
- استفاده از موضوعات روز و گوگل ترندز
- کیورد ریسرچ
- کانتنت گپ (content gap) رقبا
- استفاده از نقشه سفر مشتری یا پرسونای مشتری.
کتاب آموزش تولید محتوا
اگر از ما بپرسید که چگونه می توان به کارشناس تولید محتوای بهتری تبدیل شد، پاسخ ما کاملا ساده است: خواندن، نوشتن و تمرین کردن. در ظاهر ساده است اما کمک بزرگی به بهبود فن نویسندگی در تولید محتوا میکند.
امروزه در بازار کتاب ایران، کتابهای آموزش تولید محتوا یا بازاریابی محتوا بسیاری به زبان فارسی یا ترجمه شده پیدا میشوند، ما با توجه به تجربهی و بررسی کتابها، یک سری از این کتابها را برایتان معرفی میکنیم. نکته مشترک میان این کتاب ها چه فارسی و چه انگلیسی زبان بومی و خودمانی آن ها است.
مخاطبان ما در تولید محتوا به دنبال متنهای ساده، سر راست و روان هستند. هرچه خودمان را بیشتر به جای مخاطب و خواننده بگذاریم، متنهای بهتری خواهیم نوشت. اما حتما بایستی درست نویسی و استفادهی صحیح از نکات نگارشی و املایی را در نظر بگیریم. بهتر است این 5 کتاب را هر کارشناس تولید محتوایی بخواند:
- غلط ننویسیم از ابوالحسن نجفی
- کارخانه محتوا از جو پولیزی
- بازاریابی پر محتوا از جو پولیزی
- بهترین قصهگو برنده است از آنت سیمونز
- کتاب ماشین محتوا از دَن نوریس
داستان سرایی
اگر بگوییم استفاده از داستان سرایی و استوری تلینگ (Storytelling) در تولید محتوا و تبلیغات هنر است، اغراق نکرده ایم. هنری که همه افراد توانایی انجام دادنش را ندارند. کارشناس تولید محتوایی به درجه تخصص و مهارت میرسد که بداند چگونه از فن داستان سرایی یا قصه گویی برای جذب خواننده استفاده کند.
یک کارشناس تولید محتوای ماهر بایستی با کلمات و جملاتش، قلابی درست کند و خواننده را تا پایان متن به دنبال خود همراه کند. داستان سرایی یا استوری تلینگ میتواند قلاب باشد. داستان سرایی در بازاریابی محتوا به اندازه ای مهم است که اگر در آگهیهای استخدام تولید محتوا بگردید، چنین متنی را پیدا خواهید کرد: کارشناس تولید محتوا با مهارت و هنر داستان سرایی یا استوری تلینگ آدمها به شنیدن و خواندن قصه علاقه دارند.
پس بهتر است از این ویژگی برای بهبود محتوا استفاده کنیم. برای نوشتن محتوای جذاب و افزایش بازدید، باید سراغ داستانهایی برویم که سرگرمکننده باشند و اطلاعات نیز بدهند. به عنوان مثال اگر میخواهیم صفحهای درباره ما بسازیم، از استوری تلینگ استفاده کنیم و داستان شروع کسب و کار را بنویسیم.
محتوا براساس سئو چگونه است؟
سئو و بازاریابی محتوا رابطه تنگاتنگی با یکدیگر دارند. بنابراین در فرآیند تولید محتوا بایستی به اصولی سئویی نیز توجه کرد. هدف ما از تولید محتوا این است که از طریق آن در صفحه های نخست نتایج گوگل قرار گیریم، نیاز مخاطبان را رفع کنیم و در نهایت کاری کنیم که مشتریان احتمالی، ما را از طریق گوگل پیدا کنند.
به همین دلیل هنگام نوشتن محتوا بایستی به تکنیکهای سئویی هم توجه کنیم، به عنوان مثال از چه کلمات کلیدی اصلی در مقدمه، متن و تگهای H استفاده کنیم یا کلمات و عبارات LSI و طولانی (Longtails keywords) چه چیزهایی باشند. برای تولید محتوا براساس استراتژی سئو، بایستی در ابتدا موضوع محتوا را مشخص کنید. برای مشخص کردن موضوع محتوا کافیست به سراغ نیازها و سوالات مخاطبان خود بروید.
سپس بایستی به دنبال کیورد ریسرچ درباره موضوع انتخابی بروید و تمامی کلمات کلیدی این موضوع را پیدا کنید. کلمات کلیدی طولانی (Longtail keywords) و LSI را پیدا کرده و از ابزارهای کیورد ریسرچ نیز استفاده کنید. در جریان انتخاب موضوع و کیورد ریسرچ بهتر است به خوشه بندی محتوایی نیز توجه کنید. در مرحله سوم بایستی محتوایی جامع و کاملا تخصصی درباره موضوع انتخابی بنویسید.
نوشتن محتوای جامع (Comprehensive Content) صبر و حوصلهی زیادی میخواهد و ممکن است ساعتها از شما وقت بگیرد اما هنگامی که نتیجهاش را در صفحه اول گوگل ببینید، خستگیتان در میرود. گوگل میگوید که حداقل تعداد کلمات در محتوای جامع سئویی بایستی 1500 کلمه باشد.
محتوای طولانی به گوگل این مفهوم را می رساند که شما اطلاعات کاملی از query (عبارت سرچ شده) دارید، بنابراین کاربر میتواند روی خواندن آن حساب باز کند. پس از اینکه محتوا را نوشتید، آن را برای کاربران و با توجه به کلمات کلیدی دوباره بهینهسازی کنید. در نهایت باید از طریق لینک سازی (Link building)، دادن رپرتاژ آگهی و اشتراکگذاری در شبکههای اجتماعی، سرعت نمایش و بازدید صفحه را در گوگل بالا ببرید.

محتوا براساس سئو چگونه است؟
سئو و بازاریابی محتوا رابطه تنگاتنگی با یکدیگر دارند. بنابراین در فرآیند تولید محتوا بایستی به اصولی سئویی نیز توجه کرد. هدف ما از تولید محتوا این است که از طریق آن در صفحه های نخست نتایج گوگل قرار گیریم، نیاز مخاطبان را رفع کنیم و در نهایت کاری کنیم که مشتریان احتمالی، ما را از طریق گوگل پیدا کنند.
به همین دلیل هنگام نوشتن محتوا بایستی به تکنیکهای سئویی هم توجه کنیم، به عنوان مثال از چه کلمات کلیدی اصلی در مقدمه، متن و تگهای H استفاده کنیم یا کلمات و عبارات LSI و طولانی (Longtails keywords) چه چیزهایی باشند. برای تولید محتوا براساس استراتژی سئو، بایستی در ابتدا موضوع محتوا را مشخص کنید. برای مشخص کردن موضوع محتوا کافیست به سراغ نیازها و سوالات مخاطبان خود بروید.
سپس بایستی به دنبال کیورد ریسرچ درباره موضوع انتخابی بروید و تمامی کلمات کلیدی این موضوع را پیدا کنید. کلمات کلیدی طولانی (Longtail keywords) و LSI را پیدا کرده و از ابزارهای کیورد ریسرچ نیز استفاده کنید. در جریان انتخاب موضوع و کیورد ریسرچ بهتر است به خوشه بندی محتوایی نیز توجه کنید. در مرحله سوم بایستی محتوایی جامع و کاملا تخصصی درباره موضوع انتخابی بنویسید.
نوشتن محتوای جامع (Comprehensive Content) صبر و حوصلهی زیادی میخواهد و ممکن است ساعتها از شما وقت بگیرد اما هنگامی که نتیجهاش را در صفحه اول گوگل ببینید، خستگیتان در میرود. گوگل میگوید که حداقل تعداد کلمات در محتوای جامع سئویی بایستی 1500 کلمه باشد.
محتوای طولانی به گوگل این مفهوم را می رساند که شما اطلاعات کاملی از query (عبارت سرچ شده) دارید، بنابراین کاربر میتواند روی خواندن آن حساب باز کند. پس از اینکه محتوا را نوشتید، آن را برای کاربران و با توجه به کلمات کلیدی دوباره بهینهسازی کنید. در نهایت باید از طریق لینک سازی (Link building)، دادن رپرتاژ آگهی و اشتراکگذاری در شبکههای اجتماعی، سرعت نمایش و بازدید صفحه را در گوگل بالا ببرید.
کیورد ریسرچ
تحقیق درباره کلمات کلیدی (Keyword Research) برای سئوکارها بسیار مهم می باشد. البته کارشناس تولید محتوا یا استراتژیست تولید محتوا نیز لازم است به این بخش ورود کند. چراکه دانستن کیورد ریسرچ و چگونگی انجام آن کمک بزرگی به برنامههای تولید محتوا می کند.
کیورد ریسرچ فرآیند پیدا کردن کلمات کلیدی، آنالیز کلمات و عبارات جستجو شده (Queries) و انتخاب آنها با توجه به اهداف سئویی و به دست آوردن رتبه در گوگل یا به طور کلی موتورهای جستجو می باشد. البته در تبلیغات کلیکی مانند تبلیغات در گوگل هم از کیورد ریسرچ استفاده میشود که ساز و کارش تا حدی شبیه به کیورد ریسرچ برای سئو است.
کیورد ریسرچ موجب می شود که کارشناسان سئو و تولید محتوا رتبه کلمات کلیدی در گوگل را ببینند، درجه سختی رسیدن به آنها را مشخص کنند و در نهایت تعیین کنند که کدام یک ارزش سرمایهگذاری در تدوین استراتژی سئویی را دارند.
همانطور که گفته شد، برای کیورد ریسرچ بایستی اول از همه به پرسونای مخاطب و موضوعات انتخابی توجه کنیم. باید در ابتدا لیست موضوعات موردنظر را به دست آورد، موضوعاتی مهمی که قصد داریم درباره آنها محتوا تولید کنیم و با اهداف ما هم خوانی دارند و از سوی دیگر پرسونای ما نیز به دنبال آنهاست.
به طور معمول بین 5 تا 10 موضوع برای شروع کار خوب است. خودتان را باید به جای پرسونا بگذارید و مانند او فکر کنید. این که به چه موضوعاتی علاقه دارد؟ به دنبال چه اطلاعاتی است و از چه نوع محتوایی خوشش میآید؟ پس از تهیه لیست موضوعی، بایستی به دنبال تعداد جستجوی ماهانه هر موضوع باشیم تا متوجه شویم که کدامشان بیشتر دیده میشوند.
اما چطور باید متوجه شویم؟ می توانیم از ابزارهای کیورد ریسرچ برای این کار استفاده کنیم. کلمات کلیدی مرتبط با این موضوعات را می توان در ابزارهای کیورد ریسرچ مانند گوگل ترندز، کیورد پلنر گوگل ادز یا keyword everywhere جستجو کنیم. در جریان کیورد ریسرچ بایستی کلمات کلیدی رقبا را نیز آنالیز کرد و از طرف دیگر به عبارات جستجو شده (search terms) بیتوجه نبود.
کلمات LSI
کلمات کلیدی LSI (Latent Semantic Indexing)، کلمات مرتبط با یک موضوع هستند که گوگل و دیگر موتورهای جستجو برای درک بهتر مطالب از آنها استفاده میکنند. به طور مثال اگر بخواهیم درباره خرید ماشین، محتوایی بنویسیم، کلمات LSI آن شامل ماشین قسطی، خرید خودرو، موتور، جاده، لاستیک ماشین یا گیربکس ماشین نیز میشود.
جان مولر (John Mueller) در سال 2019 در توئیتی عنوان کرد که چیزی به اسم LSI وجود ندارد و هرکسی هم بگوید که چنین چیزی هست، اشتباه می کند. اما چرا همه از اهمیت کلمات LSI سخن می گویند، وقتی جان مولر به طول کلی آن را رد کرده است؟ دلیلش این است که گوگل متوجه کلمات مترادف یا ایهامدار نیز میشود.
مثلا وقتی شما کلمه سگ را در گوگل جستجو می کنید، طبیعتا به دنبال صفحهای که کلمه سگ را هزاران بار در آن نوشته است نمیگردید. به همین دلیل الگوریتم ها به دنبال صفحاتی میگردند که از کلمات مرتبط با سگ مانند قلاده، طرز نگهداری از سگ، دکتر دامپزشک مخصوص سگها یا حتی بیماریهای سگ استفاده کرده باشند. به همین دلیل است که هنگام کیورد ریسرچ به کلمات LSI هم باید توجه شود و از آنها برای توضیح بیشتر کلمات کلیدی اصلی استفاده شود.
رپرتاژ آگهی
پس از تولید محتوا و انتشار آن، نوبت به کار لینک سازی می رسد. یکی از روش های لینک سازی در ایران، تهیه رپورتاژ آگهی است. رپرتاژ آگهی (Advertorial) به متن تبلیغاتی گفته میشود که محصولات، خدمات و یا کسب و کاری را در وبسایتهای دیگر معرفی میکند. در حال حاضر، معمولا رپرتاژ آگهی در سایتهای خبری و مجلات اینترنتی منتشر میشوند. رپرتاژ آگهی به بالا بردن اعتبار دامنه نیز کمک میکند و نوعی بک لینک به شمار میآید.
چطور کارشناس تولید محتوا شویم؟
اگر قصد دارید کارشناس تولید محتوا شوید، باید در ابتدا بدانید که کارشناس تولید محتوا یعنی چه و چه وظایفی بر عهده دارد؟ اکثرا تصور میکنند که اگر بنویسند و مقالهشان را در وبسایت یا وبلاگی منتشر کنند، کارشناس تولید محتوا هستند. اما این تصور کاملا اشتباه است. کارشناس تولید محتوا Content creation Specialist به فردی گفته میشود که بتواند با توجه به استراتژی محتوا، داستان سرایی و بر اساس اصول سئویی، محتوایی ارزشمند تولید کند. البته مشخص است که این محتوای ارزشمند بایستی در جهت رسیدن به اهداف کسب و کار باشد و قابلیت خواندن و به اشتراکگذاری را نیز داشته باشد.
تولید محتوا با موبایل
یکی از سوالهایی که ممکن است ذهن شما را مشغول کند این است که آیا تولید محتوا با موبایل توصیه میشود؟ خصوصاً امروزه که کاربران موبایل بسیار زیاد شدهاند و مجموعهی بسیار گوناگونی از اپلیکیشنها وجود دارند که تقریباً هر کاری را روی موبایل امکانپذیر کردهاند. میدانیم که امروزه افراد بسیاری کلاسهایی تحت عنوان دوره تولید محتوا با موبایل برگزار میکنند.
نخستین موضوعی که در این بخش باید به آن بپردازیم تفکیک تولید محتوا با موبایل و تولید محتوا برای موبایل است. می دانیم که تعداد کاربران موبایل بسیار زیاد هستند و منطقی است که تولید محتوا برای موبایل را در برنامهی خود داشته باشیم. به این صورت که:
- برای نرم افزارهایی که روی موبایل متمرکز می باشند (مانند اینستاگرام) محتوای اختصاصی تولید کنیم.
- مطمئن شویم محتوایی که برای وب تولید کردهایم در موبایل به درستی و با کیفیت دیده میشود.
اما تولید محتوا با موبایل، موضوع دیگری است. با فرض اینکه محتوای مد نظر شما صوتی و تصویری باشد و قصد انتشار محتوای نهایی خود را در اینستاگرام یا سایر اپلیکیشنهای موبایل داشته باشید، توصیه ما این است که مراحل تولید را روی کامپیوترهای شخصی (به تعبیری: دسکتاپ) انجام دهید.
بسیاری از تولیدکنندگان محتوا که حرفهای کار میکنند و اصطلاحاً Creator هستند، از نرم افزارهای تولید محتوا در دسکتاپ استفاده میکنند (مانند فتوشاپ، آدیشن، کیوبیس، پریمیر، افترافکت، پاورپوینت). در این صورت، محتوای شما بسیار حرفهایتر می باشد و قاعدتاً مخاطبان را بیشتر راضی می کند. لازم است بدانید که محتواهای آموزشی در این زمینه در فضای وب فارسی فراوان هستند.
ممکن است این سوال برایتان پیش آید که چرا این همه اپلیکیشن تولید محتوا طراحی شده و در دنیا نیز فراگیر است؟ گران بودن لایسنس برنامههای حرفهای مانند فتوشاپ و آدیشن، کاربران را به روشهای کمهزینه و تولید محتوای ارزان به وسیله موبایل سوق داده است. در شرایطی که در کشور ما (البته متأسفانه) چنین محدودیتهایی وجود ندارد، انتخاب نرم افزارهای موبایل مزیت زیادی ندارد.
ضمنا برای اینکه مجموعهی سرویسهای افترافکت را در اختیار داشته باشید، بایستی دهها اپلیکیشن نصب کنید و هر بخش از کار را به یکی از آنها بسپارید. به همین دلیل، تولید محتوا با گوشی معمولاً فرایند تولید را پیچیدهتر و ویرایش بعدی را دشوارتر میکند. نهایتا در پاسخ به این سوال که “کدام وسیله برای تولید محتوا مناسب است؟“
پاسخ ما این است که حتی برای محتوایی که قرار است نهایتاً روی موبایل مصرف شود، در صورت دسترسی دسکتاپ میتواند ابزار مناسبتری باشد.
تولید محتوا در اینستاگرام
برخلاف کشورهای دیگر که فیسبوک حرف اول را در میان شبکههای اجتماعیشان میزند، در ایران اینستاگرام محبوبترین شبکهی اجتماعی برای ما ایرانیهاست و به همین دلیل کارشناس تولید محتوا در اینستاگرام به شغلی اختصاصی تبدیل شده و افراد زیادی در این حوزه مشغول فعالیت هستند.
برخی از این افراد، خودشان را به عنوان ادمین اینستاگرام معرفی میکنند و برخی دیگر به خودشان کارشناس شبکه اجتماعی (Social Media Specialist) میگویند. تفاوت میان کارشناس شبکه اجتماعی و کارشناس تولید محتوا در اینستاگرام این است که فردی که به عنوان social media specialist فعالیت میکند با شبکههای اجتماعی دیگر مانند پینترست، فیسبوک، لینکدین، توئیتر و تیک تاک هم آشناست و میتواند برای هر یک استراتژی بچیند اما کسی که تنها در اینستاگرام فعالیت میکند، فقط درباره این پلتفرم اطلاعات دارد.
فرآیند تولید محتوا در اینستاگرام دقیقا مانند تولید محتوا در وبلاگ است. برای موفقیت صفحه اینستاگرام بایستی استراتژی محتوای اینستاگرام داشت و پستها را براساس تقویم محتوایی ارسال کرد. شخصی که به عنوان کارشناس تولید محتوا در اینستاگرام فعالیت میکند، بایستی نحوه کار با نرم افزارهای تولید محتوای مخصوص اینستاگرام مانند inshot یا canva را نیز بداند و تعامل اجتماعی خوبی با فالوئرها برقرار کند. اگر قصد دارید به عنوان کارشناس تولید محتوا در اینستاگرام کار کنید، بایستی مهارتها و تواناییهای زیر را بلد باشید:
- تدوین استراتژی محتوا برای اینستاگرام
- تدوین تقویم محتوا برای اینستاگرام
- توانایی کار با نرمافزارهای ویرایش عکس و فیلم مانند فتوشاپ یا اپلیکیشن inshot و طراحی با canva
- مدیریت و ارائه برنامه برای رسیدن به اهداف صفحه
شغل تولید محتوا برای اینستاگرام
برای تولید محتوا در اینستاگرام نیاز به شناخت کامل این شبکه اجتماعی است. برای این که شرکتی به شما اعتماد کند و پیج اینستاگرامی خود با چند صد هزار یا چند میلیون فالوور را به دست شما بسپارد، بایستی چند مهارت مهم داشته باشید:
- نویسندگی برای نوشتن کپشن و یا نوشتن روی تصاویر و استوریها
- گرافیک (کار با ابزارهای فوتوشاپ، ایلاستریتر یا انواع اپلیکیشنهای موبایل ساخت پست و استوری)
- آشنا با اصول عکاسی و فیلمبرداری
- مهارت ویرایش ویدیو (نه خیلی پیشرفته ولی در حد کارهای ساده)
- مدیریت پیج (گذاشتن پست و استوری و پاسخگویی صحیح به کامنتها و پیامها)
- تحلیل و ثبت گزارش بازخوردهای پیج
هرچه فالوور و تعامل بیشتری در پیج شما وجود داشته باشد، ممکن است مجبور شوید تعداد ادمینها را بیشتر کنید و کارها را بین چند نفر تقسیم کنید. به عنوان مثال گرافیست پست بسازد، یک نفر فقط پیامها و نظرات را جواب دهد و …

ابزارهای تولید محتوا
از دیگر وظایف کارشناس تولید محتوا، توانایی کار با ابزارهای تولید محتوا می باشد. این ابزارها را میتوان با توجه به نوع محتوا مشخص کرد.
- ابزارهای تولید محتوای تصویری: فتوپیا، فتوشاپ، canva، bg، Piktochart، Adobe spark و Pablo
- ابزارهای تولید محتوای ویدئویی: inshot، imovie
- ابزارهای تولید محتوای صوتی مثل پادکست: Adobe Audition ، Audacity
- ابزارهای تولید محتوا برای نگارش: ویراستیار، Grammarly
هزینه تولید محتوا
هزینه تولید محتوا در کشورمان مانند هر هزینهی دیگری دائماً در حال تغییر است و نمیتوان چیزی به اسم تعرفه برای آن استخراج کرد. همچنین لازم است بدانید هزینه تولید محتوا بسیار تابع کیفیت آن است.
گاهی برای یک مطلب صرفاً در حدود یک تا دو ساعت زمان صرف کردهایم و هزینهی دیگری متحمل نشدهایم. گاهی نیز برای یک مطلب ساده با دو تا سه هزار کلمه، مجبور شدیم کتاب و مقاله خریداری کنیم و چند میلیون تومان هزینه کنیم. به همین دلیل پیشنهاد میکنیم نکات زیر را هنگام سفارش تولید محتوا و پرس و جو درباره هزینه تولید محتوا در نظر بگیرید:
- فریب قیمت پایین را نخورید، چراکه قیمت پایین ممکن است نشانهی کیفیت پایین کار باشد. متقابلاً مراقب باشید قیمت بالا نیز فریبتان ندهد. گاهی اوقات قیمت بالا تنها ناشی از حرص و طمع تولیدکننده محتواست و نه چیز دیگری.
- به اوریجینال بودن محتوا توجه کنید. بسیاری از تولیدکنندگان محتوا تنها به میکس و مونتاژ محتواهای دیگران می پردازند. این نوع از محتوا، در نهایت نه تنها به رشد شما کمک نخواهد کرد، بلکه ممکن است ناراضی و شاکی هم داشته باشید و دردسرساز شود.
- در محتواهای متنی (چه برای وبسایت و چه کپشن نویسی اینستاگرام یا متن نویسی برای توییتر و …) بایستی توجه کنید که املا کلمات و حداقلی از قواعد نگارشی رعایت شود. مسلما کسانی که چنین اصولی را میدانند و رعایت میکنند، مبلغ بالاتری اعلام خواهند کرد. اما هزینه کردن برای محتوایی که این اصول در آن رعایت می شود، در بلندمدت بازگشت خواهد داشت.
- همیشه در هنگام توافق با تولیدکننده محتوا معیار زمانی را هم لحاظ کنید. هزینه کردن برای “تولید محتوا” هنگامی با ارزش است که “نظم در عرضهی محتوا” وجود داشته باشد. اگر تولیدکننده محتوا مثلاً ۲۰ یا ۳۰ درصد ارزانتر از همکارانش پول بگیرد اما در ارائه آن تأخیر داشته باشد، شما هزینههای بیشتری را با از دست دادن مخاطب فعلی (یا بازار بالقوه) متحمل خواهید شد.